السلام علیک یا اباعبدالله الحسین...
خوشا راهی که آغازش حسین (ع) است...
این عبارت زیبا (مصرع) را دکتر ظریف بعد از پیروزی دکتر پزشکیان در انتخابات 1403 نوشت.
و چه زیبا...
و چه با سلیقه!
درود بر تو آقای دکتر.
به نام خدا و با سلام خدمت خواننده گرامی.
در این پست درباره انتخابات چیزهایی می نویسم که شاید بخش هایی از آن قابلیت انتشار رسمی در قالب یادداشت و مقاله داشته باشد، اما طبعا «کل» آن قابل انتشار به آن شکل نیست... بنابراین بهتر است اینجا منتشر شود. چراکه وبلاگ محل انتشار این نوع مطالب هم هست. در حقیقت وبلاگ جای «همه» جور نوشته است؛ به قول معروف: هیچ آدابی و ترتیبی مجو/ هرچه می خواهد دل تنگت بگو!
قبل از ورود به بحث دعوت می کنم به مطالبی که پیشتر حول این موضوع نوشته ام نگاهی بیاندازید. این چند مطلب با موضوع شهادت آیت الله رئیسی و بعد از آن است:
- چند کلمه درباره شهادت آیت الله ابراهیم رئیسی
- از آیت الله ابراهیم رئیسی تا شهید ابراهیم رئیسی
- شهادت آیت الله رئیسی
- ملتی که حادثه را به حماسه تبدیل کرد، از انتخابات نیز حماسه خواهد ساخت
درباره انتخابات 1403 باید چند نکته مهم را در نظر گرفت:
1. شهادت آیت الله رئیسی
2. از شهادت آیت الله رئیسی تا برگزاری انتخابات
3. برگزاری دور اول انتخابات ریاست جمهوری 1403
4. برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری 1403
موضوع اول: نامزدهای پوششی
بعضی از سیاسیون و طرفداران ایشان به دکتر زاکانی و دکتر قاضی زاده هاشمی ایراد می گرفتند که شما پوششی هستید!
درباره این «نقد» باید گفت بله؛ کاملا درست است و همه ما می دانیم که این دو بزرگوار، اصطلاحا «پوششی» بودند...
اما یک نقّاد منصف، یک طرفه نگاه نمی کند! بنابراین خوب است این دو سوال هم پاسخ داده شود:
1. در دوره اخیر، حضور با نامزد پوششی از چه زمانی باب شد و چه کسانی آنرا باب کردند؟
2. آیا حضور نامزدهای پوششی در یک دوره خوب است و در یک دوره بد؟
جواب 1: در دوره اخیر، یعنی از انتخابات سال 1392 که روال و روند مناظرات تلوزیونی و... تغییر کرد، تا به امروز، حضور نامزدهای پوششی باب شده است. (اگرچه قبل از 1392 هم مواردی از این دست وجود دارد، اما آنچنان رسمی و قدرتمند ظاهر نمی شود و از آن صرف نظر می کنیم.) در حقیقت از سال 1392 و با حضور دکتر عارف به عنوان نماینده پوششی (که البته از نظر نگارنده دکتر عارف را نمی توان مورد اتم این معنا محسوب کرد! چراکه ایشان در نامه انصراف خود صراحتا اسمی از دکتر روحانی نیاورد؛ هرچند روشن بود که مقصود انصراف ایشان چیست...) این ماجرا آغاز می شود. در سال 1396 با چهره هایی چون جهانگیری، و هاشمی طبا ادامه یافته و در سال 1400 با حضور همتی و مهرعلیزاده تثبیت می شود. (می دانیم که در جریان مقابل نیز این روند انجام شده است. از افراد شاخص این جریان نیز می توان از دکتر زاکانی، دکتر قاضی زاده هاشمی، دکتر قالیباف، دکتر محسن رضایی و... نام برد. اما از آنجا که نقد و اعتراض از سوی جریان اصلاح طلب است، تمرکز من بر روی نامزدها و نحوه عملکرد این جریان خواهد بود.)
جواب 2: برای گروهی بله. در حقیقت جریان منفعت طلب که مرحوم هاشمی رفسنجانی آنرا پایه گذاری کرد (در دوران مبارزات انقلاب و پس از آن تا زمان رحلت) با این فرمول پیش می رود: هرکاری که منفعت برساند مجاز است! در واقع اگر روزگاری «ماکیاولی» فیلسوف مشهور ایتالیایی گفته بود «هدف وسیله را توجیه می کند» و در مقابل، دیگر فیلسوفان و اندیشمندان با بیان این نکته که با این فرمول (توجیه شدن وسیله برای رسیدن به هدف!) همه چیز فدا می شود (از اخلاق و کرامت انسان گرفته تا دین و مقدسات) درست برعکس آنرا بیان کرده بودند که خیر؛ اتفاقا «هدف وسیله را توجیه نمی کند!» جریان منفعت طلب اما همچنان بر همان رویه است! مطالعه عملکرد سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و... این جریان به رهبری هاشمی رفسنجانی از شروع مبارزات حضرت امام (ره) تا پیروزی انقلاب و پس از آن تا زمان رحلت، نشان می دهد که آنها برای رسیدن به هدف حاضرند دست به هر کاری بزنند: از تغییر موضع، تقطیع مواضع دیگران، دروغگویی که نمونه های کوچکی محسوب می شود گرفته تا ایجاد فتنه و آشوب و جنگ داخلی برای رسیدن به هدف! بنابراین از نگاه این جریان، نامزد پوششی اگر به نفع باشد کاملا مجاز است. همانطور که وجود امثال عارف، جهانگیری و... مجاز بود! اما اگر در مقابل این جریان باشد غیر مجاز است! همانطور که بارها به حضور امثال دکتر زاکانی و دکتر قاضی زاده هاشمی اعتراض کردند.
موضوع دوم: اخلاق اسلامی
در این دوره از انتخابات، الحق والانصاف، همۀ نامزدها اخلاق اسلامی را رعایت کردند...
اگرچه شماری از نویسندگان جریان انقلاب معتقدند که از سوی دکتر پزشکیان و نیز حجت الاسلام پورمحمدی «سیاه نمایی» صورت می گرفت و یا بعضا آمار و مستندات آماری به صورت تقطیع شده در معرض دید بینندگان قرار می گرفت و...، اما در کلیت ماجرا می توان از نظر اخلاق اسلامی در این دوره از انتخابات، به کلیت فرایند نمرۀ بالا و به همۀ کاندیداها نمرۀ قبولی و به اکثر آنها نمرۀ عالی داد!
واقعیت این است که دورۀ چند روزۀ مناظره ها می گذرد... آنهم با سرعتی باور نکردنی!
بنابراین اگر بی انصافی یا بی اخلاقی صورت بگیرد، شاید چند رأی را بالا و پایین کند و نهایتا منجر و منتج به پیروزی در انتخابات شود، اما پس از آن، مانند مهری به پیشانی نامزدی می خورد که از مرزهای اخلاقی و انصاف عبور کرده است؛ بنابراین این مهم همیشه باید مورد توجه قرار گیرد و انصافا در این دوره به خوبی نمود داشت...
موضوع سوم: مناظره ها و مستندهای انتخاباتی
نقدی که به این دوره از انتخابات وارد است، در رابطه با مناظره ها و نیز مستندهای انتخاباتی نامزدها است...
در حقیقت اگر در دور اول انتخابات (8 تیرماه 1403) مشارکت چنگی به دل نزد (با 39 درصد) و در دور دوم کمی بهتر شد (با 49 درصد) یکی از علت های آن همین مناظره ها و مستندها و برنامه های انتخاباتی نامزدهای محترم بود!
اگرچه مبحث مشارکت باید به صورت مجزا مورد بحث و بررسی قرار گیرد و دلایل فراوانی دارد، اما اگر شور و هیجان انتخاباتی در سطح شهر را به عنوان دلیل اول و داغ شدن مناظره ها را دلیل دوم بدانیم (این دو دلیل جزو مهمترین دلایل افزایش یا کاهش مشارکت در همه انتخابات ها است) می توان گفت که یکی از دلایل مشارکت کم (نسبت به مشارکت های بالای ایران - والا در مقایسه با مشارکت در دیگر کشورها همان 40 درصد هم نه تنها مقبول، بلکه رقمی کاملا رضایت بخش و خوب است!) همین بود که مناظره ها آنچنان که باید داغ نشد...
گروهی از دوستان و نویسندگان سیاسی که در این مدت (چه قبل و چه بعد از انتخابات) در یادداشت های خود به مبحث مشارکت پرداخته اند، همین نکته را مورد تأکید قرار داده اند که مناظره اگر داغ شود، مردم به مشارکت ترغیب می شوند و اگر نشود، مشارکت را به عهده دیگران می گذارند...
اما اگر بخواهم نگاهی نقادانه به این موضوع داشته باشم، به نظر می آید صدا و سیما «مقصر» باشد! چراکه سبک و سیاقی برای مناظره ها تدارک دیده است که اصلا اجازه داغ شدن فضای گفتگو را نمی دهد... به عنوان مثال نامزد 1 حرفی می زند... تا می آید به نامزد 5 برسد که پاسخ بدهد، هم ذهن مخاطب از مطلب عبور کرده و هم فاصله ایجاد شده بین اظهار نظر و پاسخ آن، از هیجان و اهمیت پاسخ می کاهد.
شاهد عرض من نیز مناظره های دور دوم است...
اگر مناظره های دور دوم را دیده باشید، خصوصا آن بخشی که دو نامزد بدون دخالت مجری به گفتگوی مستقیم می پرداختند، به احتمال فراوان تأیید خواهید کرد که این مناظره ها نسبت به مناظره های دور اول بسیار داغ تر و مفیدتر بود!
بنابراین اگر بشود برای نوع مناظره های انتخاباتی 4 سال بعد، از همین حالا فکر و برنامه ریزی کرد، بسیار عالی می شود...
اگرچه معتقدم میزان مشارکت، بستگی به عملکرد آقای دکتر پزشکیان دارد:
در واقع اگر ایشان در هماهنگی با ارکان نظام خوب عمل کرده و اهل جنجال و چالش نباشد، و از سوی دیگر مطالبات مردمی و نیز وعده های انتخاباتی خود را عملیاتی کند (به عنوان مثال تورم را کاهش داده و مناسبات سیاسی و اقتصادی را در سطح جهانی برقرار نماید) مشارکت قطعا افزایش خواهد یافت...
اما در غیر این صورت و با «دلسرد» شدن مردم، طبیعتا درصد مشارکت کاهشی خواهد بود.
موضوع چهارم: رأی قومیتی تحلیل یا خبر؟
به این اعداد توجه بفرمایید:
اختلاف رأی دکتر پزشکیان نسبت به دکتر جلیلی در شهرهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان:
2/861/130
اختلاف رأی دکتر پزشکیان و دکتر جلیلی در انتخابات:
2/846/224
به عبارت ساده تر، در کل ایران (منهای مناطق ترک نشین) جلیلی پیورز انتخابات است!
اما آرای عجیب و تفاوت فاحش رأی دکتر پزشکیان در مناطق ترک نشین، ایشان را به ریاست جمهوری رساند.
تا اینجای کار این عدد و رقم ها، «خبر» است نه «تحلیل».
اما از این آمار و ارقام می شود تحلیل های گوناگونی داشت...
از جمله اینکه:
1. رئیس جمهور ایرانیان بدون در نظر گرفتن مناطق ترک نشین جلیلی است!
2. پزشکیان آلترناتیوی جدی پشت سر خود می بیند! جلیلی رأی سازمانی و حساب شده دارد نه رأی هیجانی.
3. پزشکیان با فعال کردن گسل قومیتی توانست در این انتخابات به پیروزی برسد! ایشان که در رسانه ملی و جلوی چشم میلیون ها بیننده گفت آمده ام تا راه علی (ع) را بروم باید پاسخ دهد که آیا علی (ع) برای رسیدن به قدرت اینگونه با مردم رفتار می کرد؟
4. در چند مصاحبه، از جمله مصاحبه خبرنگار صدا و سیما پس از پیروزی دکتر پزشکیان، ایشان از «جنگ قدرت» سخن به میان می آورد! که واقعا عجیب است... البته گروهی از دوستان معتقدند ایشان کمی در فارسی صحبت کردن و استفاده از الفاظ تخصصی و... اشکال دارد و این مورد نیز به همان اشکال بر می گردد و ایشان منظور خاصی نداشته است.
این موارد تحلیل است...
و خلاصه ای است از آنچه بعد از انتخابات تا به امروز در روزنامه ها و رسانه ها خوانده ام.
اما آیا این نوع برخورد با آرای مردم عزیز مناطق ترک نشین درست است؟
به عنوان کسی که نزدیک به یکسال در شهر عزیز زنجان زندگی کرده ام و با مردم ترک این شهر دمخور بوده ام، صراحتا عرض می کنم که: خیر! به هیچ وجه!
این نوع نگاه شایسته مردم قهرمان پرور، ولایی و عاشق حضرت ابوالفضل (ع) نیست...
قطعا و بی شک آرای مردم عزیز ما در مناطق ترک نشین، «مقدس» است و هر برگ رأی این مردمان، برگ زرینی در کتاب قطور سیاست ایران عزیز است...
در واقع مردم مناطق ترک نشین، همانند لرها، عرب ها، کردها، گیلک ها و خلاصه همه مردم عزیز کشورمان برای اعتلای ایران اسلامی و برای اعتلای «فرهنگ» و «سیاست» کشورمان «اقدام» کردند و دست در دست هم گل کاشتند و حماسه ای کم نظیر رقم زدند...
موضوع پنجم: چرا انتخابات 1403 حماسه است؟
همه تحلیل گران داخلی، چه اصلاح طلب و چه اصولگرا، عملکرد مردم در انتخابات 1403 که در دو مرحله برگزار شد را رضایت بخش عنوان کردند...
اما این حضور، فراتر از این القاب و عناوین است!
از نظر من، حضور مردم در انتخابات 1403 بدون شک «حماسه» است!
چرا؟ به اختصار اینجا چند نکته را عرض می کنم و اگر عمری بود و توفیق دست داد، در یادداشت یا پستی مجزا به این موضوع خواهم پرداخت:
1. تحریم انتخابات از سوی رسانه های معاند و جریان ضد انقلاب. (کار به جایی کشید که به کسانی که خارج از کشور رأی می دادند، شدیدترین فحش ها را نثار می کردند!!)
2. پای کار آمدن دولت های متخاصم برای تحریم انتخابات ایران. (این مورد باید به صورت جدی مورد بحث قرار گیرد که چرا کشوری مثل کانادا اجازه رأی دادن به ایرانیان را نمی دهد و فرانسه به نوعی دیگر کارشکنی می کند و...)
3. سکوت سلبریتی ها. (اکثر سلبریتی ها درباره انتخابات سکوت کردند تا با خیال خود با مردم همراهی کنند! درحالیکه خروش مردم، توهم آنان را درهم شکست...)
4. حضور قابل توجه رأی اولی ها. (با اینکه در همه دوره ها رأی اولی ها حضور چشمگیری دارند، اما در این دوره و با کمپین های مختلف جشن رأی اولی ها، جشن مشارکت و... این حضور بیش از پیش به چشم آمد.)
5. حضور پیرمردها و پیرزن ها در انتخابات. (مادربزرگ ها و پدربزرگ ها نور چشم و مایه خیر و برکت برای خانواده و جامعه هستند. در این دوره از انتخابات، پدربزرگ ها و مادربزرگ های بالای 80 سال حضور فعالی داشتند؛ از جمله خبر رأی دادن پدربزرگ 100 ساله و مادربزرگ 102 ساله مورد توجه قرار گرفت و حسابی دیده شد.)
6. حضور شخصیت های شاخص اپوزیسیون در انتخابات. (با اینکه جریان ضد انقلاب و اپوزیسیون در این سالها بسیار آشفته عمل کرده و حتی طرفدارانش را نیز ناامید و سرخورده کرده است؛ اما در این بین می شود چند مخالف نظام را رصد کرد که به نوعی روشنفکر محسوب شده و نگاه خاص خود را دارند. از جملۀ این افراد مسعود بهنود است که با کتاب و روزنامه و... شناخته می شود و سالهاست که در قامت مجری و کارشناس و... در بی بی سی و دیگر رسانه های معاند فعالیت می کند. مسعود بهنود در این دوره به دکتر پزشکیان رأی داد.
7. حضور افرادی که مدعی تقلب در انتخابات بودند! (شیخ مهدی کروبی یکی از سران فتنه 88 در انتخابات 1403 شرکت کرد. بعضی از اهالی سیاست این حضور را به نوعی عذرخواهی قلمداد کردند. در حقیقت رأی دادن کروبی یعنی اعتماد به نظام و ساختاری که انتخابات را برگزار می کند.)
8. نگاه همیشگی امام خامنه ای نسبت به موضوع مشارکت. (در این دوره هم رهبر معظم انقلاب اسلامی، مانند همۀ دوره ها، بر حضور گسترده و مشارکت بالای مردم تأکید داشتند و در سخنان خود پس از رأی دادن، مردم را به حضور در انتخابات دعوت می کردند. رهبر عظیم الشان انقلاب اسلامی که همواره در همان اولین لحظه شروع انتخابات در این فرایند مهم سیاسی شرکت می کنند و پیشتر با جملاتی نظیر "حق الناس بودن رأی مردم"، یا "کسانی که نظام و شخص من را هم قبول ندارند برای ایران در انتخابات شرکت کنند" و... مردم را به حضور پای صندوق های رأی ترغیب می کردند، در این دوره فرمودند: عزت و آبروی جمهوری اسلامی در دنیا متوقف به حضور مردم است.)
9. تشییع باشکوه و حماسه انتخابات. (مردم عزیز ایران سرافزار، در این مدت، یعنی از زمان شهادت رئیس جمهور تا دور دوم انتخابات 15 تیر، حماسه ای ماندگار خلق کردند! سکۀ حماسی مردم ولایتمدار و مومن کشور عزیزمان در یک روی خود "تشییع باشکوه شهید رئیسی و شهدای خدمت" را داشت و در روی دیگر خود "حضور گسترده در دو دوره انتخابات در یک هفته". اگرچه در دور نخست مشارکت قریب به 40 درصد بود، اما همان 40 درصد هم به گواه موارد فوق الذکر، حضوری چشمگیر بود! که البته این حضور، در هفته بعد به 50 درصد رسید! در حقیقت مردم وظیفه خود را به خوبی انجام دادند و حالا نوبت مسئولان است به داد دل این مردم شریف و نجیب برسند و برای حل مشکلات، شب و روز نشناسند و به صورت جهادی تلاش کنند.
موضوع ششم: همه با هم برای ایران
شعار دکتر پزشکیان برای ایران بود...
دکتر وحید حقانیان، از عضای ارشد بیت رهبر معظم انقلاب نیز به ایشان رأی داد و از این عبارت استفاده کرد: #برای_ایران
روش و منش جریان انقلابی در همۀ انتخابات های برگزار شده در کشور پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی اینگونه است که پس از پیروزی یا پیروز نشدن، از رقیب خود تقدیر و تشکر می کنند...
در این انتخابات نیز همۀ عزیزان و همۀ نامزدها به پیروز میدان تبریک گفتند.
از جمله دکتر جلیلی که به دیدار دکتر پزشکیان رفت و به ایشان تبریک گفت و اظهار کرد هر کمکی بتواند به دولت پزشکیان خواهد کرد...
انتخابات به پایان رسید.
مردم عزیز کشورمان، باز هم گل کاشتند و حماسه ای کم نظیر خلق کردند.
بزرگی مردم رشید کشورمان بار دیگر به دنیا ثابت شد!
حالا دیگر وقت یکرنگی و وحدت است.
وقت ساختن کشور...
که فرمود:
دست در دست هم دهیم به مهر / میهن خویش را کنیم آباد
والسلام. احمد طحانی. ظهر (13:34) روز 18 تیرماه 1403.